Het bedrijf uit Almere maakte deze doelstelling dit voorjaar bekend. In 2022 draaide de producent van laadpalen, transformatorstations en energieopslagsystemen al bijna 440 miljoen euro omzet. Dat was ruim zes keer zoveel als in 2017, het jaar voor de beursgang. Er bleef in 2022 onder de streep 54,4 miljoen euro nettowinst over. 

De snelle groei en de lonkende perspectieven van Alfen zijn te danken aan de energietransitie. Voor elektrisch rijden en het opwekken van duurzame elektriciteit – activiteiten die beide jaar op jaar fors groeien – zijn de producten die Alfen maakt hard nodig. Dat het in 2023 iets minder gaat, is dan ook een tijdelijk fenomeen, maakt topman Roeleveld duidelijk in een interview. 



1. Om met de korte termijn te beginnen: wat is er nu aan de hand op de markt voor laadpalen?
“De hoeveelheid elektrische auto’s die naar de markt komt, groeit nog steeds, alleen groeit het minder hard dan een aantal marktpartijen hadden verwacht. Zij hebben in 2022 meer producten gekocht dan ze op dat moment nodig hadden omdat ze anticipeerden op groei. Onze installateurs en groothandels hebben nu minder laadpunten nodig. Ze leveren eerst uit hun voorraad. Door het opmaken van voorraden werkt het feit dat de markt iets minder is bij Alfen dubbel door. In 2022 hebben wij extreem veel kunnen leveren, dit jaar normaliseert die situatie zich.” 

2. De financiële positie van Alfen was afgelopen jaren altijd sterk. Een positieve kaspositie van 4,4 miljoen euro eind 2022 is echter omgeslagen in een nettoschuld van 78,7 miljoen euro eind juni. Is dat reden tot zorg?
“Dat is een momentopname en die moet je altijd nuanceren met wat er de week ervoor en de week erna gebeurde. Voor het grootste deel komt het doordat we naar verhouding veel voorraad hebben op laadpunten. Wij verwachten dat dit het komende halfjaar stap voor stap wat zal afnemen. Het tweede is dat wij een verzesvoudiging van de omzet van energieopslagsystemen hebben gerealiseerd en dat die groei in de tweede helft van het jaar zal doorzetten. Om die omzetgroei mogelijk te maken, moeten wij aanbetalingen doen. We verwachten dat we de nettoschuld als percentage van de omzet weer in balans zullen brengen. Het zal niet op dezelfde wijze doorgroeien.” 

3. Uw verwachting is dat de situatie met de laadpalen tijdelijk is?
“We zijn natuurlijk nagegaan of dit een structureel probleem is en naar onze mening verandert er niets in de eindmarkt. Dit jaar zal een tussenjaar zijn waarin wij het op laadpunten wat minder doen, maar als die voorraadafname opgelost is, is er geen enkele reden om te twijfelen aan de toename van het aantal elektrische auto’s en aan onze marktpositie. Dat is ook de reden waarom we onze doelstelling voor de middellange termijn niet hebben bijgesteld.” 

4. Zou het een optie zijn om te snijden in de kosten om de winstmarges op peil te houden?
“Als wij dit jaar al fors zouden ingrijpen in de kosten, bijvoorbeeld door op personeelsgebied fors in te krimpen, zou dat in strijd zijn met onze ambitie om die miljard euro omzet te realiseren. Dit jaar verdienen we door een samenloop van omstandigheden wellicht iets minder, maar het stomste wat we nu kunnen doen, is de verkeerde besparingen doorvoeren waardoor we morgen niet meer concurrerend zijn.” 

5. Hoe gaat Alfen die groei de komende jaren realiseren?
“Het begint ermee dat wij voor alle productlijnen concurrerende producten ontwikkelen en in de markt zetten. We denken dat er voor alle drie nog steeds duidelijke groeipotentie is. Wat wij voor de komende tijd als fundamentele extra zien, is dat wij meer willen inzetten op het combineren van producten. We proberen kennis en ervaring die we aan de ene kant van de organisatie hebben opgebouwd maximaal uit te nutten aan de andere kant. Iedere klant die we binnenkrijgen met een van onze producten is een potentiële klant voor de andere producten. Met het voortschrijden van de energietransitie gaat ook steeds meer vraag ontstaan naar geïntegreerde oplossingen. Het is namelijk noodzakelijk om vraag en aanbod in balans te brengen.” 

6. Hoe werkt dat in balans brengen van vraag en aanbod in de praktijk?
“Het betekent dat wij een heel andere vraag krijgen van klanten dan tien jaar geleden. Toen ging het erom dat het laadpunt moest werken. Nu krijgen we bijvoorbeeld de vraag hoe we ervoor zorgen dat de energie die voor de laadpunten nodig is in relatie staat tot de zonnepanelen die er liggen en de beperkte aansluiting op het energienet. Bedrijven zullen anders naar hun hele energievoorziening moeten gaan kijken. Het mooie hiervan is dat er niet een simpele oplossing is. Voor elk pand zullen we alle eigenschappen van de locatie samen moeten nemen en evenwichtige keuzes moeten maken.” 

7. Kan dit een positief effect hebben op de winstmarges die Alfen maakt?
“Het is niet zo dat wij in een wereld zitten waarin het klanten niet uitmaakt wat iets kost. Wij zijn natuurlijk niet de enige leverancier. Het doel is om de brutomarges die wij kunnen vragen voor onze producten zo veel mogelijk in stand te houden. Wij hebben wel altijd een strategie gehad van winstgevende groei, dat wil zeggen dat wij kieskeurig zijn in hoe we die groei realiseren.” 

8. De marges op energieopslagsystemen zijn relatief laag: 15 tot 30 procent brutomarge tegen 35 tot 45 procent voor laadpalen. Waar komt dat door?
“In de prijs van een energieopslagsysteem zit een groot onderdeel verwerkt, de batterij. Die kopen wij in. Dat betekent dat we daar niet zoveel marge op kunnen verdienen als op een onderdeel dat we helemaal zelf maken en zelf hebben ontwikkeld.” 

9. Er klinkt vaak kritiek op de overheid en netbeheerders dat er te weinig is geïnvesteerd in het stroomnet waardoor producenten van duurzame energie hun stroom niet kwijt kunnen. Deelt u die kritiek?
“Ik denk er iets genuanceerder over. Ik denk dat we in Nederland best op tijd aan de slag zijn gegaan met aanpassingen. Daarnaast proberen we nu eigenlijk om het een beetje slimmer te doen dan rücksichtslos alle kabels in de grond op te graven en te verzwaren. Dat is in een keer een hele opgave. Maar het kan best wat meer gebalanceerd: met hier een verzwaring, daar energieopslag, of wat meer opwekking. Dan is het evenwicht van de totale kosten beter.” 

10. En dan is het niet zo erg als de transitie wat meer tijd kost?
“Nee. Wij zijn er als mensen eigenlijk op gericht om morgen een oplossing te willen als we een probleem hebben geconstateerd. Er zijn echter situaties die een wat langere termijn vragen. Ik vergelijk het met de aanleg van wegen. De A2 tussen Utrecht en Amsterdam hebben ze ook niet direct als een achtbaansweg aangelegd.” 

11. Hoe staat Alfen ervoor ten opzichte van de concurrentie?
“Ieder bedrijf is natuurlijk op zoek naar nieuwe mogelijkheden om uit te breiden. Er zijn grote bedrijven zoals Siemens, ABB en Schneider die ook alle kennis hebben die wij hebben. Zij zijn alleen veel groter en het in samenhang aanbieden van producten is daar moeilijker dan bij ons. Op de deelgebieden, zoals laadpunten of energieopslag, zijn er ook grote spelers, maar ik heb nog geen andere partij kunnen vinden die precies het samenspel heeft dat wij hebben. De mogelijkheid die wij hebben om verschillende elementen met elkaar te combineren is misschien wel wat Alfen uniek maakt.” 

12. Verliest Alfen dat voordeel niet met 1 miljard euro jaaromzet? Oftewel: is het bedrijf straks niet te groot voor het servet en te klein voor het tafellaken?
“De stap van een half miljard naar een miljard euro is inderdaad een forse, maar we moeten wel een bepaalde schaalgrootte ontwikkelen om relevant te blijven. Ik denk dat we met deze getallen nog steeds klein genoeg zijn om wendbaar te blijven en tegelijk groot genoeg worden om in ieder segment een relevante speler te zijn.”